ఎమ్మెల్యేల ఫిరాయింపుల కేసు ... స్పీకర్ కు సుప్రీం కోర్టు 3 నెలల గడువు ... ఏం జరగబోతోంది ?

తెలంగాణ రాజకీయాల్లో సంచలనం రేపిన బీఆర్‌ఎస్‌ ఎమ్మెల్యేల పార్టీ ఫిరాయింపుల కేసులో సుప్రీం కోర్టు కీలక తీర్పు వెలువరించింది. అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో బీఆర్‌ఎస్‌ నుంచి గెలిచి, ఆ తర్వాత కాంగ్రెస్‌లో చేరిన పది మంది ఎమ్మెల్యేలను అనర్హులుగా ప్రకటించాలంటూ బీఆర్‌ఎస్‌ దాఖలు చేసిన పిటిషన్‌పై తెలంగాణ హైకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పును సుప్రీం కోర్టు కొట్టి వేసింది. ఈ కేసులో స్పీకరే మూడు నెలల్లో నిర్ణయం తీసుకోవాలని చీఫ్ జస్టిస్ బీఆర్ గవాయ్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం స్పష్టం చేసింది. అయితే, ఈ తీర్పు పలు ప్రశ్నలను, సందేహాలను లేవనెత్తుతోంది.

కేసు నేపథ్యం:

అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో బీఆర్‌ఎస్‌ తరపున గెలిచిన పది మంది ఎమ్మెల్యేలు ఆ తర్వాత కాంగ్రెస్‌ పార్టీలో చేరారు. వీరిపై అనర్హత వేటు వేయాలని కోరుతూ బీఆర్‌ఎస్‌ పార్టీ స్పీకర్‌కు పిటిషన్‌ దాఖలు చేసింది. అయితే స్పీకర్ ఈ విషయంలో ఎటువంటి నిర్ణయం తీసుకోక పోవడంతో బీఆర్‌ఎస్‌ తెలంగాణ హైకోర్టును ఆశ్రయించింది. హైకోర్టు స్పీకర్‌ను నాలుగు వారాల్లో నిర్ణయం తీసుకోవాలని ఆదేశించింది. అయితే, స్పీకర్ తనను ఆదేశించే అధికారం హైకోర్టుకు లేదన్నారు. దాంతో విషయం సుప్రీం కోర్టుకు చేరింది. ఇప్పుడు సుప్రీం కోర్టు ఈ వివాదంపై స్పష్టమైన ఆదేశాలు జారీ చేసింది. తాము నేరుగా అనర్హత వేటు వేయ లేమని స్పష్టం చేస్తూ, స్పీకరే మూడు నెలల్లో నిర్ణయం తీసుకోవాలని ఆదేశించింది.

సుప్రీంకోర్టు తీర్పులోని ముఖ్యాంశాలు:

• స్పీకర్‌కే అధికారం: పార్టీ ఫిరాయింపుల విషయంలో ఎమ్మెల్యేలపై అనర్హత వేటు వేసే అంతిమ అధికారం శాసన సభ స్పీకర్‌కే ఉంటుందని సుప్రీం కోర్టు పునరుద్ఘాటించింది.
• మూడు నెలల గడువు: స్పీకర్ ఈ పిటిషన్లపై మూడు నెలల్లోగా నిర్ణయం తీసుకోవాలని సుప్రీంకోర్టు స్పష్టమైన గడువు విధించింది.
• హైకోర్టు తీర్పు కొట్టివేత: ఈ వ్యవహారంలో తెలంగాణ హైకోర్టు డివిజన్‌ బెంచ్ ఇచ్చిన తీర్పును సుప్రీంకోర్టు కొట్టివేసింది.

రాజకీయ వర్గాల్లో లేవనెత్తుతున్న ప్రశ్నలు

సుప్రీం కోర్టు తీర్పు తర్వాత రాజకీయ వర్గాల్లో పలు కీలక ప్రశ్నలు తలెత్తుతున్నాయి.

• స్పీకర్ నిర్ణయం తీసుకోక పోతే?: మూడు నెలల గడువులోగా స్పీకర్ నిర్ణయం తీసుకోక పోతే పరిస్థితి ఏంటి అనేది ప్రధాన ప్రశ్న. తిరిగి న్యాయ స్థానాన్ని ఆశ్రయించాల్సి వస్తుందా? అనే చర్చ జరుగుతోంది. సాధారణంగా, న్యాయ స్థానాలు విధించిన గడువు లోగా ఆదేశాలను పాటించక పోతే, అది కోర్టు ధిక్కరణ కిందకు వస్తుంది. అప్పుడు పిటిషనర్లు మళ్లీ సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించే అవకాశం ఉంది.
• సుప్రీం కోర్టు ఆదేశించే హక్కు ఉందా?: స్పీకర్‌ను ఆదేశించే హక్కు సుప్రీం కోర్టుకు ఉందా అనేది మరో సందేహం. రాజ్యాంగంలోని10వ షెడ్యూల్ (పార్టీ ఫిరాయింపుల నిరోధక చట్టం) ప్రకారం, అనర్హత పిటిషన్లపై స్పీకర్ నిర్ణయం తీసుకునే అధికారం ఉంది. అయితే, సుప్రీం కోర్టు గతంలో ఇచ్చిన పలు తీర్పుల్లో, స్పీకర్ తన అధికారాన్ని దుర్వినియోగం చేసినా లేదా నిర్ణయం తీసుకోవడంలో జాప్యం చేసినా న్యాయ సమీక్షకు లోబడి ఉంటుందని స్పష్టం చేసింది. ఈ కేసులో స్పీకర్ నిర్ణయం తీసుకోకుండా జాప్యం చేసినందున, సుప్రీంకోర్టు జోక్యం చేసుకుని గడువు విధించింది. ఇది స్పీకర్ అధికారాలకు లోబడి, న్యాయ సమీక్ష పరిధిలోకి వచ్చేదేనని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
• కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వానికి సవాల్: ప్రస్తుతం తెలంగాణలో కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం అధికారంలో ఉంది. పార్టీ మారిన ఎమ్మెల్యేలు ఇప్పుడు కాంగ్రెస్‌లో కీలకంగా మారారు. సుప్రీం కోర్టు ఆదేశాల నేపథ్యంలో స్పీకర్ ఎలాంటి నిర్ణయం తీసుకుంటారు అనేది ఆసక్తికరంగా మారింది. ఒక వేళ స్పీకర్ అనర్హత వేటు వేస్తే, కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వానికి కొంతమేర సంఖ్యా బలం తగ్గొచు. బీఆర్ఎస్ నైతిక బలం పొందొచ్చు. ఇది ఉప ఎన్నికాలకు దారి తీయవచ్చు.
• బీఆర్‌ఎస్‌కు ఊరట?: ఈ తీర్పు బీఆర్‌ఎస్‌కు కొంత మేర ఊరట కలిగించినప్పటికీ, అంతిమంగా స్పీకర్ నిర్ణయం పైనే తుది ఫలితం ఆధార పడి ఉంటుంది. మొత్తంగా, సుప్రీం కోర్టు తీర్పు తెలంగాణ రాజకీయాల్లో కొత్త చర్చకు దారి తీసింది. రాబోయే మూడు నెలల్లో స్పీకర్ తీసుకునే నిర్ణయంపైనే పార్టీ ఫిరాయింపుల కేసు భవిష్యత్తు ఆధారపడి ఉంటుంది. ఈ పరిణామాలు రాష్ట్ర రాజకీయాలపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతాయో చూడాలి.